Nếu có thể dùng từ để miêu tả thì chính là thiên biến vạn hoá, đa dạng thần kỳ. Tiếng Việt quả thực là loại ngôn ngữ vô cùng “vi diệu”. Ngoài việc sử dụng chúng để giao tiếp, bày tỏ trên văn bản, truyền thông,.. thì chúng ta tuỳ vào hoàn cảnh mà có thể sử dụng ngôn ngữ một cách linh hoạt nhất.

Ví dụ, chữ “cơ” chữ Hán viết là 基 có nghĩa là nền, móng. Chữ này mang ý nghĩa là mọi việc muốn thành cần phải được thực hiện từ các bước căn bản, có như thế thì thành công mới thực sự chắc chắn và lâu bền.

Tuỳ vào mục đích sử dụng mà chữ “cơ” này được ghép với các chữ khác để mang tới ý nghĩa biểu thị khác nhau.”Cơ khí” chẳng hạn, “cơ” này có nghĩa là máy móc, là bộ phận phát động ra lực để khởi chạy một cái gì đó. Thế nhưng “Cơ” trong “cơ thể” lại có nghĩa là bắp thịt. “Cơ thể” là thân mình, thân thể chỉ chung, gồm đầu, mình và các chi. Đây chính là chữ “cơ” trong cơ bắp, cơ nhục, cơ cốt,…

Hay như chữ “lạc” cũng vậy, ‘lạc” trong “hoan lạc” có nghĩa là vui, niềm vui hay thái độ vui thích, sung sướng. Thế nhưng với chữ “mạch lạc” thì “lạc” này có nghĩa là quấn quanh, ràng buộc, cuộn vào, đan vào nhau, chữ Hán viết là 絡. “Mạch lạc” là liền nhau, tiếp nối nhau theo trật tự hợp lý, có thứ tự và gắn kết với nhau.

….

Chưa kể chúng ta còn có các thể loại từ đồng âm, đồng nghĩa,.. mà ông bà ta ngày xưa vẫn thường sử dụng để chơi chữ. Tóm lại cá nhân mình thấy về sự kỳ diệu của Tiếng Việt thì ngoài các yếu tố đa dạng,.. thì sự linh hoạt, biến đổi theo hoàn cảnh là điều vi diệu nhất.